Wyszukaj w serwisie
polska i świat praca handel finanse Energetyka Eko technologie
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

emerytura
19.09.2024 08:55 ZUS zmienia terminy wypłat emerytur w październiku. Ważne wieści dla seniorów

Październik przynosi zmiany w harmonogramie wypłat emerytur, co może zaskoczyć wielu seniorów. ZUS zdecydował się na przyspieszenie terminów wypłat dla wybranych grup emerytów. Kogo dotyczą te zmiany i dlaczego niektórzy mogą spodziewać się pieniędzy wcześniej?

pieniądze
19.09.2024 08:45 Dodatkowe 1000 zł miesięcznie, bez względu na dochód. Znamy kryteria

15 sierpnia weszło w życie rozporządzenie, które wprowadzi zmiany w świadczeniach rodzinnych i opiekuńczych. Będą one obowiązywały już od 1 listopada. Modyfikacje będą dotyczyły między innymi świadczenia rodzicielskiego  Wiadomo, jakie kryteria trzeba spełnić, by otrzymać wsparcie finansowe. Przedstawiamy szczegóły.

emerytura
19.09.2024 07:36 Przepracował 62 lata i nigdy nie był na L4. Taką dostaje emeryturę

W Polsce po raz kolejny padł rekord w wysokości emerytury. Pewien mężczyzna otrzymuje świadczenie, którego pozazdrościć może niejedna osoba — nie tylko senior! Świadczeniobiorca, o którym mowa, był aktywny przez ponad 62 lata. W dodatku ani razu nie zdecydował się skorzystać z L4. Ile dokładnie wpływa na jego konto?

książki
19.09.2024 06:30 Masz w domu takie książki z PRL-u? Mogą być warte fortunę

Książki z PRL-u potrafią kosztować fortunę. Wszystko przez fakt, że wydania niektórych pozycji były mocno ograniczone, a dziś są prawdziwym łupem dla kolekcjonerów. Lepiej dokładnie przeszukaj swoją biblioteczkę i sprawdź, czy jesteś posiadaczem którejś z poniższych publikacji. Niepozorna książka może sprawdzić, że na twoje konto wpłynie nawet kilkaset złotych!

emerytura
19.09.2024 05:45 ZUS może podwyższyć emeryturę. Wystarczy, że posiadasz te dokumenty

Dla wielu seniorów na emeryturze liczy się każdy grosz. Bywa, że mimo przepracowania kilkudziesięciu lat i regularnego odprowadzania podatków, świadczenie to nie jest zbyt wysokie i często nie starcza na pokrycie niezbędnych potrzeb. Jest jednak sposób, by je ponieść! Te dokumenty mogą znacząco większość wysokość emerytury. Tłumaczymy, o co dokładnie chodzi. 

sanatorium
18.09.2024 19:07 Sanatorium za darmo. ZUS zapłaci za Twój turnus, jeśli spełniasz te warunki

Przyjęło się, że wyjazd do sanatorium jest z NFZ. Świadczeniobiorca, który decyduje się skorzystać z leczenia  w sanatorium uzdrowiskowym, ponosi częściową odpłatność za wyżywienie i zakwaterowanie. Nie musi tak być, jeśli zdecydujemy się na wyjazd z ramienia ZUS. Wówczas możemy liczyć na darmowy pobyt w ośrodku. Koszty leczenia, zakwaterowanie, wyżywienie, a nawet dojazd — to wszystko może pokryć ZUS po spełnieniu określonych warunków.

None
18.09.2024 07:21 Unia zdecydowała - te opakowania znikną ze sklepowych półek

Koniec puszek i opakowań z bisfenolem A (BPA) jest już przesądzony. Komisja Europejska podjęła decyzję o wycofaniu opakowań zawierających tę szkodliwą substancję. Zakaz obejmie nie tylko metalowe puszki, ale także plastikowe butelki i inne produkty codziennego użytku. Co to oznacza dla producentów i konsumentów?

None
17.09.2024 14:49 Handlowy gigant przegrywa w sądzie - zwalniał pracowników tylko w jednym celu

Brytyjski gigant handlowy Tesco przegrał batalię sądową o stosowanie taktyki "zwolnij i zatrudnij ponownie". To przełomowy wyrok, który może wstrząsnąć nie tylko rynkiem pracy w Wielkiej Brytanii, ale i międzynarodowymi korporacjami. Co oznacza decyzja sądu i jakie będą jej konsekwencje?

None
17.09.2024 12:39 Sklepy mają problem. Te opłaty drastycznie wzrosną

Rząd intensyfikuje walkę z marnowaniem żywności, a sklepy muszą przygotować się na wyższe opłaty i surowsze kary. Co kryje się za nowymi przepisami? Jakie konsekwencje czekają przedsiębiorców? Oto szczegóły projektu Ministerstwa Rolnictwa, który ma na celu zmniejszenie ilości marnowanego jedzenia i wsparcie organizacji pozarządowych.

zus świadczenie
17.09.2024 07:15 ZUS wypłaca 620 zł bez względu na wiek. Mało kto wie o tym świadczeniu

Wiele osób chętnie korzysta ze świadczeń wypłacanych przez ZUS. Pieniądze oferowane przez agencję rządową wspomagają niejeden domowy budżet, jednak nie każdy wie, że przysługuje mu dodatkowa pomoc finansowa. Okazuje się, że po spełnieniu pewnych warunków można otrzymać aż 620 złotych bez względu na wiek. Przedstawiamy szczegóły.

pilne
16.09.2024 17:34 Pilny komunikat banku. Poważne problemy z dostępem do gotówki

Sytuacja na południu Polski jest bardzo poważna. Powodzie powodują ogromne zniszczenia. Występują też poważne utrudnienia w funkcjonowaniu infrastruktury bankowej. Bank wydał pilny komunikat w tej sprawie. Wiele osób może mieć problem z wypłatą gotówki z konta. Przedstawiamy szczegóły.

kontrola policji
16.09.2024 15:14 Zaczęło się. Ruszają masowe kontrole policji - posypią się wysokie mandaty

Od 16 września kierowcy spodziewać się mogą dodatkowych, wzmożonych kontroli. Powodem jest agresja drogowa. Co grozi za wyprzedzanie na przejściu dla pieszych, spychanie rowerzystów z drogi, tzw. jazda na zderzaku, oślepianie długimi światłami, nagłe zmiany pasa ruchu, zajeżdżanie drogi, nadużywanie klaksonu i gwałtowne, nieuzasadnione hamowania? Lepiej nie pytać policjanta, po tym, jak zostaniemy zatrzymani.

Pilne
16.09.2024 12:02 Pierwsza transza pomocy dla powodzian. Wiemy do kogo trafią pieniądze

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiedziało przeznaczenie pierwszej puli środków dla obszarów dotkniętych powodzią. W grę wchodzą miliony złotych z Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W pierwszej kolejności środki trafią przede wszystkim do strażaków, ale nie tylko do nich. 

owoce
15.09.2024 22:31 Polskie owoce podbijają światowe rynki. Jesteśmy jednym z liderów

Polskie owoce zyskują międzynarodowe uznanie, a jabłka stały się prawdziwym hitem eksportowym. Polska jest jednym z kluczowych dostawców owoców w Europie i na świecie. Jakie produkty cieszą się największym zainteresowaniem i gdzie trafiają nasze owoce? Poznaj sukcesy polskiego rolnictwa na globalnych rynkach.

paragony
15.09.2024 20:14 Nie zabierasz paragonu ze sklepu? Ten błąd może Cię słono kosztować

Paragon – dokument, który większość z nas ignoruje tuż po dokonaniu zakupu. Jednak pozostawienie go w sklepie może mieć poważne konsekwencje, zarówno dla naszych praw konsumenckich, jak i dla bezpieczeństwa finansowego. Dowiedz się, dlaczego zabieranie paragonu to więcej niż formalność.

ZUS
15.09.2024 16:49 Dodatkowe pieniądze dla osób bezrobotnych. Należy im się nie tylko zasiłek

Osoby, które postanowiły zrezygnować z pracy lub zostały zaskoczone przez pracodawcę, który wręczył im wypowiedzenie, mają szansę liczyć na pomoc że strony państwa. Jeżeli zarejestrują się w urzędzie pracy, otrzymają zasiłek dla bezrobotnych. To nie wszystko. Mogą liczyć także na inne formy wsparcia. Oto pozostałe świadczenia, które im przysługują.

powódź
15.09.2024 08:52 Szef MSWiA potwierdza: będą szybkie zasiłki dla powodzian. Ile wyniosą i jak je otrzymać?

Poszkodowani w powodzi otrzymają od państwa szybką, doraźną pomoc finansową przekazaną na bieżące potrzeby bytowe. Minister spraw wewnętrznych Tomasz Siemoniak potwierdził, że w jego resorcie zostały na ten wygospodarowane środki. Należy się spodziewać, że po ustąpieniu wód zostaną uruchomione kolejne rodzaje pomocy.

Dom jednorodzinny
14.09.2024 14:22 Ruszyły masowe kontrole w domach Polaków. Sprawdzają jedną rzecz, sypią się kary

Rozpoczęły się masowe kontrole w domach jednorodzinnych Polaków. Urzędnicy zwrócą uwagę na sposób utylizacji ścieków w przydomowych szambach i oczyszczalniach. Kary za wszelkie uchybienia mogą być dotkliwe dla portfela.

ZUS, pieniądze
14.09.2024 13:51 ZUS wypłaci nawet 29 tys. zł. Mało kto o tym wie, a wystarczy złożyć wniosek

Pojawiły się nowe informacje na temat wypłat z ZUS. Na wniosek osób uprawnionych zostaną wypłacone pieniądze zgromadzone na subkontach zmarłych bliskich. Aby doszło to do skutku, należy sprostać kilku czynnikom.

Biedronka sklep
14.09.2024 13:24 Biedronka oszalała. Sieć wyprzedaje towar za grosze, trzeba się pospieszyć

Sieć sklepów Biedronka przygotowała specjalną ofertę na weekend. Tylko do końca dzisiejszego dnia możemy zaopatrzyć się w produkty w promocyjnych cenach. Niektóre okazje spowodują, że oczy konsumentów szeroko się otworzą.

list z ZUS-u
14.09.2024 09:38 ZUS wyśle ważne pisma do seniorów. Chodzi o 14. emeryturę

ZUS jest w trakcie wypłacania czternastej emerytury. Część emerytów i rencistów już otrzymali dodatek, a inni jeszcze czekają na przelew. W związku z wypłatą świadczenia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyśle do beneficjentów ważne pisma. Wiemy, czego będą dotyczyły. Przedstawiamy szczegóły.

Czego Polska eksportuje najwięcej?
13.09.2024 22:43 Polska gospodarka pod presją. Import rośnie szybciej niż eksport

Saldo handlu zagranicznego Polski po raz kolejny odnotowało ujemny wynik, co oznacza, że nasz kraj więcej sprowadza towarów, niż sprzedaje. Lipiec 2024 roku przyniósł rekordowe w tym roku ujemne saldo w handlu towarami. Jakie czynniki wpływają na ten trend i jakie mogą być jego konsekwencje dla polskiej gospodarki? 

grzyby, las
13.09.2024 18:34 Grzybiarze pod lupą skarbówki. Grozi im nawet 5 tys. zł kary

Sezon na grzyby ruszył pełną parą, a leśne zbiory są coraz bardziej pożądanym towarem na targowiskach. Jednak niewielu grzybiarzy zdaje sobie sprawę, że ich działalność może zainteresować skarbówkę. Kiedy i w jakich okolicznościach trzeba rozliczyć się z fiskusem, sprzedając grzyby? Sprawdź, na co zwrócić uwagę, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

kupon lotto
13.09.2024 18:06 Wielka wygrana w Lotto. Polska ma nowego milionera

Odnotowano kolejną dużą wygraną w Lotto. Polska wzbogaciła się o nowego milionera. Szczęśliwy los zakupiono w Toruniu. To nie pierwszy raz, kiedy w tym mieście słychać okrzyk radości.

kontroler
13.09.2024 17:39 Kontrolerzy pukają do drzwi Polaków. Mogą posypać się surowe kary

Kontrola abonamentu RTV odbywa się przez cały rok i przeprowadzają ją pracownicy Poczty Polskiej, którzy osobiście odwiedzają mieszkania i domy. Choć kontrolerzy częściej zjawiają się w przedsiębiorstwach, nie można wykluczyć ich wizyty również u osób prywatnych. Za brak ważnej opłaty grozi kara w wysokości 819 zł za telewizor i 261 zł za radio.

ZUS pieniądze
13.09.2024 16:54 ZUS wypłaca po 1431 zł. Trzeba złożyć wniosek

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaci 1431 złotych za każdy 1 proc. uszczerbku. Chodzi o odszkodowanie za wypadek przy pracy. Aby otrzymać przelew, należy wykonać kilka istotnych kroków. Nie każdemu będzie on jednak przysługiwać.

pieniądze
13.09.2024 16:27 Inflacja w Polsce przyspieszyła. GUS podał najnowsze dane

Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), inflacja w sierpniu 2024 roku wyniosła 4,3% w ujęciu rocznym. To wynik zgodny z wstępnymi szacunkami analityków, którzy spodziewali się utrzymania wzrostu cen na poziomie zbliżonym do 4,2%. W porównaniu z lipcem, inflacja wzrosła o 0,1% w ujęciu miesięcznym, co wskazuje na nieznaczne, ale ciągłe tempo wzrostu cen w Polsce. Jakie czynniki wpływają na ten wzrost i co może wydarzyć się w kolejnych miesiącach? 

Powódź
13.09.2024 10:54 Odszkodowanie za ulewę. Nawet 200 tys. zł dla ofiar deszczu: wystarczy wniosek

Zapowiadane załamanie pogody niepokoi wielu Polaków - przede wszystkim tych, którzy mieszkają w miejscach narażonych na podtopienia oraz tych, którym w przeszłości przyszło się już zmagać ze skutkami powodzi, czy choćby wyjątkowo intensywnych ulew. Stojąc przez perspektywą podobnych zagrożeń, warto pamiętać o tym, że dla osób, które w ich wyniku ucierpiały, są specjalne dopłaty. Niektóre z nich sięgają setek tysięcy złotych.